Khám phá các chức năng của gan & cách giữ gan khỏe mạnh

Hãy cùng Ship Thuốc Nhanh tìm hiểu các chức năng của gan và cách để duy trì chức năng gan hoạt động tốt qua bài viết dưới đây nhé.

Các chức năng của gan

Dự trữ máu

Máu đi đến gan theo đường tĩnh mạch gan và động mạch gan. Tại gan, khoảng 10% lượng máu của cơ thể sẽ được dự trữ (600 – 700 ml).

Khi cơ thể vừa được truyền dịch, khi vừa ăn no hay uống nhiều nước, áp suất máu ở tĩnh mạch gan tăng lên, lúc ấy gan có thể phình lên và chứa thêm tới 200 – 400 ml máu. Mặt khác, gan sẽ co lại và đưa máu vào hệ tuần hoàn khi thể tích máu giảm hay khi chúng ta vận động.

Gan có chức năng dự trữ máu.

Đệm các chất dinh dưỡng

Khoảng Disse trong gan (khoảng giữa lớp tế bào nội mô xoang mạch và tế bào gan) sẽ thẩm thấu, hấp thu dinh dưỡng rồi gan sẽ chuyển đổi các chất này thành các chất phù hợp để đưa vào máu với nồng độ thích hợp.

Lọc vi khuẩn – thực hiện chức năng miễn dịch

Tế bào Kupffer (đại thực bào) ở gan có chức năng loại trừ các vi khuẩn, độc tố, các chất ngoại lai có hại xâm nhập từ gan vào ruột.

Ngoại ra gan cũng loại bỏ chất độc thông qua enzyme cytochrome P450.

Tổng hợp protein

15% tổng số protein trong cơ thể là do gan tổng hợp, trong số đó có rất nhiều loại protein có vai trò trọng yếu như: albumin (ALB – chất quan trọng trong huyết thanh, giúp ngăn rò rỉ mạch máu, đảm bảo ổn định áp lực máu bằng cách vận chuyển hormone steroid và axit béo), α1-acid glycoprotein, transferrin, ferritin…

Chuyển hóa carbonhydrate

• Điều hòa glucose: Gan sẽ dự trữ glucose dưới dạng glycogen khi glucose tăng cao và thủy phân glycogen thành glucose khi glucose hạ thấp. Điều này giúp cho glucose (tức đường huyết) luôn ổn định, tránh các biến chứng nguy hiểm.
• Chuyển hóa galactose
• Chuyển hóa fructose: thành glucose (50%), lactate (25%), glycogen (17%), axit béo.

Sản xuất mật

Gan tiết ra mật – giúp ruột non hấp thu cholesterol, vitamin.

Hấp thu và chuyển hóa bilirubin, sắt

Hemoglobin (huyết sắc tố) phân hủy tạo thành bilirubin và sắt. Sắt được trữ trong tủy xương và gan, được tủy dùng để tạo tế bào hồng cầu mới.

Sắt được trữ ở gan dưới dạng ferritin, lượng sắt này được đưa đến các cơ quan khác dưới dạng transferrin (protein trong máu liên kết với sắt). Lách và tế bào Kupffer sẽ tiêu hóa hồng cầu già để lấy lại lượng sắt trong các hồng cầu này. Để gia tăng sắt khi sắt trong máu giảm, gan sẽ giải phóng lượng sắt được dự trữ, nâng cao hấp thu sắt từ hệ tiêu hóa và tăng tổng hợp transferrin để đưa máu lưu thông tới các cơ quan.

Hỗ trợ quá trình đông máu

Mật do gan tạo ra giúp cơ thể hấp thụ vitamin K – vitamin góp phần quan trọng trong quá trình tạo chất đông máu.

Chuyển hóa lipid

Lipid thông qua mạch bạch huyết được chuyển từ ruột (nơi hấp thu) đến gan (nơi chuyển hóa). Gan sẽ chuyển hóa lipid thành glycerol và acid béo để cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Tổng hợp các acid amin không thiết yếu

Gan là cơ quan duy nhất có thể tổng hợp các acid amin này, cung cấp năng lượng cho cơ thể khi lipid và glucose giảm.

Lọc máu

Gan có khả năng lọc máu để loại bỏ những độc tố hay chất có hại ra khỏi cơ thể như thuốc, rượu, các hormone…

Lưu trữ vitamin và khoáng chất

Gan có một chức năng quan trọng là lưu trữ các vitamin thiết yếu, thậm chí có thể trữ đến vài năm để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu sử dụng của cơ thể khi cần thiết:

• Vitamin A: tăng cường hệ miễn dịch, bổ mắt, hỗ trợ tạo bạch cầu…
• Vitamin D3: giúp cơ thể hấp thụ phốt pho và canxi, giữ cho xương luôn chắc khỏe, ngăn ngừa loãng xương…
• Vitamin K: hỗ trợ sự trao đổi chất trong xương, tổng hợp prothrombin – hỗ trợ đông máu…
• Vitamin E: giữ gìn làn da khỏe mạnh, trẻ trung…
• Vitamin B12: đảm bảo chức năng thần kinh, chuyển hóa tế bào, tham gia tổng hợp ADN, hình thành hồng cầu…

Gan có một chức năng quan trọng là lưu trữ các vitamin thiết yếu.

Cách để duy trì chức năng gan hoạt động tốt

Chế độ ăn uống lành mạnh

Chuyển hóa chất béo là một trong những chức năng chính của gan, do đó nếu ăn quá nhiều dầu mỡ, gan sẽ phải làm việc quá mức và bị tổn thương nếu tình trạng này kéo dài. Chế độ ăn nhiều chất béo, ít vận động, béo phì dư cân còn có thể gây bệnh gan nhiễm mỡ.

Hạn chế uống rượu

Trong quá trình gan phân hủy rượu, các gốc tự do và các chất có hại như acetaldehyde sẽ được sản sinh, làm tổn hại đến tế bào khỏe mạnh, tăng nguy cơ xơ gan.

Thận trọng khi dùng kết hợp nhiều loại thuốc cùng một lúc

Các loại thuốc khi dùng chung có khả năng xảy ra tương tác thuốc, sản sinh ra chất độc. Ngoài ra, khi uống thuốc với rượu có thể dẫn đến tổn thương gan, như khi kết hợp acetaminophen và rượu sẽ gây ra suy gan cấp tính. Do đó, không nên dùng thuốc chung với rượu, không nên tự ý sử dụng kết hợp các loại thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ.

Tránh các chất độc hại

Cần tránh hoặc hạn chế hít các chất độc hại như thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, chất tẩy rửa, sơn để không tăng áp lực cho gan khi phải loại bỏ các chất gây hại cho cơ thể. Bạn cần đảm bảo không khí lưu thông và đeo khẩu trang nếu buộc phải tiếp xúc với các chất này.

Chích vắc xin đầy đủ, quan hệ tình dục an toàn

Để tránh bệnh viêm gan, cần đi chích ngừa viêm gan A và B đầy đủ. Đối với viêm gan C, cần quan hệ tình dục an toàn, cẩn trọng khi xỏ khuyên hay xăm mình để tránh nhiễm virus. Không nên tiếp xúc với máu của người khác hay dùng chung các vật dụng cá nhân như khăn, bàn chải…

Hạn chế uống rượu sẽ giúp gan khỏe mạnh.

Hy vọng, qua bài viết này, bạn đã nắm được các chức năng của gan cũng như cách giữ gìn các chức năng này luôn bình thường, hoạt động tốt. Để tìm hiểu thêm các thông tin về sức khỏe, hãy liên hệ Ship Thuốc Nhanh qua hotline 0387326326 nhé.